Axit oxalic có độc không? Bài viết cung cấp thông tin chi tiết về mức độ độc hại, tác động đến sức khỏe, liều lượng an toàn và biện pháp phòng tránh khi tiếp xúc hoặc sử dụng axit oxalic.
Giới thiệu về axit oxalic và vấn đề độc tính
Axit oxalic (C₂H₂O₄) là một axit hữu cơ hai nấc, có mặt tự nhiên trong nhiều loại thực phẩm như rau bina, củ cải đường, hạt điều, ca cao, trà và một số loại trái cây. Trong công nghiệp, axit oxalic thường được sản xuất tổng hợp và ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như tẩy trắng, làm sạch kim loại, sản xuất dược phẩm, dệt nhuộm.
Tuy nhiên, một câu hỏi thường được đặt ra là: Axit oxalic có độc không?. Câu trả lời là có, axit oxalic có độc ở một mức độ nhất định. Việc tiêu thụ hoặc tiếp xúc quá nhiều có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người.
Tính chất hóa học liên quan đến độc tính của axit oxalic
1. Khả năng tạo phức với kim loại
Axit oxalic có khả năng liên kết với các ion kim loại như canxi, magie, sắt. Khi kết hợp với canxi, nó tạo thành canxi oxalat – một hợp chất khó tan, tích tụ trong cơ thể và là nguyên nhân chính gây sỏi thận.
2. Tính axit và khả năng ăn mòn
Mặc dù chỉ là axit yếu, nhưng dung dịch đậm đặc của axit oxalic vẫn có thể gây kích ứng da, mắt, niêm mạc hô hấp và tiêu hóa.
3. Độ tan cao trong nước
Axit oxalic dễ hòa tan, vì vậy khi ăn thực phẩm chứa nhiều oxalat, lượng này có thể nhanh chóng hấp thụ vào máu và ảnh hưởng đến các cơ quan.
Axit oxalic có độc không đối với cơ thể con người?
1. Khi tiêu thụ qua thực phẩm
Ở mức độ vừa phải, axit oxalic trong thực phẩm không gây nguy hiểm. Nhưng nếu thường xuyên ăn nhiều thực phẩm chứa hàm lượng oxalat cao (rau bina, cải xoăn, trà đậm…) có thể:
-
Gây giảm hấp thụ canxi, sắt, kẽm.
-
Tăng nguy cơ sỏi thận.
-
Ảnh hưởng đến sức khỏe xương khớp.
2. Khi nuốt phải liều lượng lớn
Nuốt phải một lượng axit oxalic tinh khiết hoặc dung dịch đậm đặc có thể gây:
-
Đau bụng dữ dội, buồn nôn, nôn mửa.
-
Tiêu chảy kèm máu.
-
Tổn thương thận cấp tính.
-
Trong trường hợp nghiêm trọng có thể gây tử vong.
3. Khi tiếp xúc ngoài da hoặc mắt
-
Gây đỏ, rát và kích ứng da.
-
Khi bắn vào mắt có thể gây bỏng hóa chất, tổn thương giác mạc.
-
Nếu hít phải bụi oxalat có thể gây kích ứng đường hô hấp.
Liều lượng độc hại của axit oxalic
1. Liều gây hại sức khỏe
-
2–5g axit oxalic nguyên chất có thể gây ra các triệu chứng ngộ độc.
-
Khoảng 15–20g có thể gây tử vong đối với người trưởng thành nếu không được cấp cứu kịp thời.
2. Liều lượng an toàn trong thực phẩm
-
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chưa đưa ra mức khuyến nghị cụ thể, nhưng các chuyên gia dinh dưỡng khuyên rằng: chế độ ăn hằng ngày chỉ nên cung cấp dưới 50mg oxalat/kg thể trọng.
-
Người có tiền sử sỏi thận cần hạn chế thực phẩm giàu oxalat.
Đối tượng dễ bị ảnh hưởng bởi axit oxalic
-
Người có tiền sử sỏi thận: dễ hình thành sỏi do tích tụ canxi oxalat.
-
Người thiếu canxi: axit oxalic cản trở hấp thu canxi, khiến tình trạng nặng hơn.
-
Trẻ nhỏ và người cao tuổi: hệ tiêu hóa và thận hoạt động yếu, dễ bị tác động tiêu cực.
-
Người thường xuyên sử dụng trà đậm, ca cao, rau bina: có nguy cơ tích lũy oxalat cao.
Biện pháp phòng tránh ngộ độc axit oxalic
1. Trong chế độ ăn uống
-
Hạn chế thực phẩm quá giàu oxalat.
-
Kết hợp thực phẩm giàu canxi (sữa, phô mai) để giảm hấp thụ oxalat.
-
Chế biến bằng cách luộc hoặc chần sơ, loại bỏ phần nước giúp giảm lượng axit oxalic.
2. Khi làm việc với axit oxalic công nghiệp
-
Luôn sử dụng găng tay, kính bảo hộ, khẩu trang.
-
Làm việc ở nơi thông thoáng hoặc có hệ thống hút khí.
-
Bảo quản axit oxalic trong bao bì kín, tránh ánh sáng và xa tầm tay trẻ em.
3. Xử lý khi bị tiếp xúc hoặc ngộ độc
-
Tiếp xúc ngoài da: rửa ngay bằng nước sạch nhiều lần.
-
Bắn vào mắt: rửa liên tục với nước ít nhất 15 phút và đến cơ sở y tế.
-
Nuốt phải: tuyệt đối không gây nôn, nhanh chóng đưa đến bệnh viện để được xử lý.
Ứng dụng an toàn của axit oxalic
Mặc dù có độc tính, axit oxalic vẫn được ứng dụng rộng rãi trong công nghiệp và đời sống khi dùng đúng liều lượng:
-
Làm chất tẩy rửa gỉ sắt, vết bẩn kim loại.
-
Dùng trong nhuộm vải, in ấn.
-
Thành phần trong dược phẩm (dùng dưới dạng muối oxalat).
-
Ứng dụng trong sản xuất hóa chất trung gian.
Mua Hóa Chất Công Nghiệp ở đâu giá tốt – uy tín?
Nếu bạn đang có nhu cầu mua hóa chất, TLS Chem là một trong những địa chỉ uy tín mà bạn có thể tin tưởng. Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực cung cấp hóa chất công nghiệp, TLS chem cam kết mang đến cho khách hàng những sản phẩm chất lượng, chính hãng từ các thương hiệu nổi tiếng.
Khi mua hóa chất qua TLS Chem, bạn sẽ nhận được:
- Sản phẩm chính hãng: TLS Chem cam kết cung cấp biến tần với đầy đủ chứng nhận chất lượng và bảo hành từ nhà sản xuất.
- Tư vấn chuyên nghiệp: Đội ngũ kỹ thuật viên của TLS sẵn sàng hỗ trợ, tư vấn giúp bạn lựa chọn được thiết bị phù hợp nhất với nhu cầu sử dụng.
- Giá cả cạnh tranh: TLS Chem luôn cung cấp sản phẩm với mức giá hợp lý, cùng các chính sách ưu đãi hấp dẫn.
- Bảo hành và hỗ trợ kỹ thuật: Khi mua hóa chất tại TLS, bạn sẽ được hưởng chế độ bảo hành chu đáo và hỗ trợ lâu dài.
Thông Tin Liên Hệ:
- Địa chỉ: Số 2, Ngõ 83, Trần Duy Hưng, Cầu Giấy, Hà Nội
- Hotline: 0868.981.186 – 0966.186.601 – 0989.669.868
- Website: TLS Chem
- Fanpage: TLS Chem
Kết luận
Vậy, axit oxalic có độc nếu sử dụng sai cách hoặc tiếp xúc quá liều. Tuy nhiên, ở mức độ tự nhiên trong thực phẩm, hợp chất này chỉ gây nguy hiểm khi tích tụ lâu dài hoặc tiêu thụ quá nhiều. Để an toàn, bạn cần kiểm soát chế độ ăn uống hợp lý, kết hợp canxi đầy đủ, tuân thủ biện pháp bảo hộ khi làm việc với hóa chất, đồng thời xử lý kịp thời khi có sự cố.